nl
Schoonhoven, Zilverstad: het wordt in een adem uitgesproken.
Hoe is dat zo gekomen? De geschiedenis in een notendop.
In de late middeleeuwen vestigt Jan van Beaumont zich op het kasteel van Schoonhoven, ter hoogte van het huidige Springerpark. Voor Van Beaumont was het kasteel vooral een residentie voor zijn bezittingen in Holland. Zijn kleinzoon, graaf Jan van Blois, maakte er na 1356 een luisterrijk hof van. Hij woonde er permanent. Het adellijk hofleven trok allerlei kunstenaars: ook goud- en zilversmeden. Zo weten we bijvoorbeeld dat 'Janne de goudsmit uit Schoonhoven' in het jaar 1361 twee zilveren vazen voor jonker Jan maakte, bedoeld om struisveren in te zetten. Verder kennen we 'Willem de goutsmit' die in 1369 een verguld zilveren 'riem' voor heer Jan van Blois maakte met een sluiting waarop Sint Joris en de draak stond. Een feitje: de gordel woog 1,2 kilo!
Vanaf die tijd werkten steeds twee of drie goud- en zilversmeden in Schoonhoven: voor het hof van Jan van Blois en voor de eigen welgestelde stedelingen. Pas na 1570 veranderde dat: het aantal in Schoonhoven gevestigde zilversmeden neemt, omstreeks 1600, toe tot een stuk of tien. Meer dan er voor de geringe lokale bevolking – Schoonhoven telde op dat moment rond de 3000 inwoners – nodig is. Kennelijk hebben zilversmeden uit Schoonhoven in ‘de Nederlanden’ naam gemaakt. Dat fenomeen heeft zich voortgezet tot op de dag van vandaag: zilver uit Schoonhoven is bekend in heel Nederland en is zelfs 'wereldberoemd'!
Vanaf de 18de eeuw is de zilverproductie op industriële wijze georganiseerd. In de ruim veertig werkplaatsen wordt het werk gesplitst en verdeeld over meerdere mensen. Door het gebruik van modellen en mallen kunnen kleine series gemaakt worden. Vanaf midden 19de eeuw groeit te productie en kunnen standaard ‘artikelen’ verkocht worden uit de catalogus. Omstreeks 1988 doet de ‘zilverkunst’ zijn intrede. Zilverwerk en sieraden worden toenemend gemaakt door kunstenaars als unica en limited editions. Nog altijd met gedegen ambachtelijk vakmanschap.
